Autori: Ismet Rebronja, Elijas Rebronja
I
Izbice, naseljeno mjesto kraj Novog Pazara. Pominje se u zapisima još 1455. godine. Etimološki naziv potiče iz praslovesnkog *jьstъba; ruski: izbá; poljski : izba; a odnosi se na manju sobu, ostavu koja se dobija stavljanjem stuba na sredini prostorije. Svakako da se naziv Izbice vezuje i za štalu jer su nekada kuće građene nad izbom. Izba je bila prostorija u kojoj je držana stoka, sa tim da se u jednom dijelu izbe nalazio trap, u koji je smještan najčešće krompir (po objašnjenju Elijasa Rebronje, prof.)
J
Jaklja, erozivna strmina na desnoj obali Jošanice (N. Pazar), čije podnožje je bilo naseljeno muhadžerskom beskućnom populacijom. („Jarum Jaklja, visoka planina”, u Novom Pazaru). Jaklja, nastalo kao adaptacija od: yıkı (turski) ruševina = tlo koje se ruši / zemljište padu sklono/erozija. Epitet jarum, takođe u vezi erozije, od: yarık (turski) napuklina. Jaklja: urvina. (Ismet Rebronja, Etymologicon)
Jalija, naselje u Novom Pazaru, čije ime upućuje na obalu, prazan prostor pored rečne obale. Jalija može biti i pusta ledina na periferiji grada. Etimološki vodi porijeklo od turskog yalı ≃ grč. aigialós. Jalija : obala. (po objašnjenju Elijasa Rebronje, prof.)
Janča, naselje pored Novog Pazara dobilo ime po ličnom imenu Janča. Janča je slovenskog porijekla i upućuje na sibirsko Janča – ime jednog od tadašnjih vladara. (po objašnjenju Elijasa Rebronje, prof.)
Jelačiće, mjesto naseljeno kraj Novog Pazara. Naziv mjesta upućuje na crnogorično stablo (Abies alba) iz porodice jela (Abietaceae); čam. Etimološki upućuje na praslovensko * (j)edla, poljsko jodła ← ie. Ne treba isključiti i vezu između Jelačića i jelena, jelen, u srodstvu sa: olenƄ (ruski) jelen. Jelačiće, mjesto nastanjeno jelenima koji žive u šumama zlatkastih jela. (po objašnjenju Elijasa Rebronje, prof.)
Jermiše, mahala u Novom Pazaru. Na Jermišama malo groblje i nišan iz 1504. godine, ali nečitkog imena koje je izbrisano usled atmosferalija (Mujezinović M, Islamski epigrafski spomenici, Novopazarski zbornik I, 145, 149, N. Pazar, 1977). Jermiše, adaptacija od: jirmi (turski) dvadeset + šehit (turski) heroj, kao dio legende gdje je umrlo 20 turskih ranjenika iz kosovskog boja te tu i ukopano (Mušović E/Vujović S, Džamije u Novom Pazaru, 38, N. Pazar, 1992). Jermiše, malo trouglasto groblje u Hercegovačkoj ulici u Novom Pazaru, prvobitno ime: Irmišler (turski) sišli su (Kazivanje Omer-efendije Koničanina, u: Radović M, Efendijina sećanja, 92, Novi Pazar, 1998). Tursko yirmi (= 20) + şehit (= mučenik) kao da je bliže ethnosetymonu. Efendino yrmişler (= sišli su) nije jasno, mada pluralni sufiks ler upućuje na završetak kao i u Gazilar (= ime groblja u N. Pazaru). Na nišanu iz 1504. godine se još pale svijeće i ostavljaju novčići, a u junu 1995. godine, uz dogorelu svijeću, vidio sam jednu marku i jedan dinar zvani Avramov. Priča se da se s toga mjesta noću čuje hučanje. Ispod groblja se nalazi jedna tekija u dvorištu privatne stambene zgrade. Nije isključeno da Yrmişler/Yrmişlar, potiče od: ermiş (turski) svetac, iz: erēmia (grčki) pustoš/usamljenost (= pustinja = pustinjak = isposnik) = dobri čovjek = dobri ljudi = derviši = dobrište. Po svoj prilici da je nišan iz 1504. bio podignut nekom šejhu te da je Jermiše dobilo ime po njemu i njegovoj tituli vezanoj za mistiku i asketizam. Jermiše: kod dobrog čovjeka / kod dobrih ljudi. (Ismet Rebronja, Etymologicon)
Jošanica je naselje u Novom Pazaru kroz koje protiče i istoimena rijeka Jošanica. Ime Jošanica se sreće širom Balkana, te se tako često pominje u mnogim krajevimna (Jošanica, Konjic, BiH; Banja Jošanica, Srbija; Jošanica, Peć; Jošanička Banja; Jošanica, Žagubica; Manastir Jošanica, Jagodina; Gornja Jošanica, Sarajevo…). Možda se ime ovoga naselja vezuje za bot. stablo (Alnus glutinosa) iz porodice breza (Betutaceae); jalša, jelša, jova ili joha. Etimološki naziv kao da potiče od starijega *jeoha ← prasl. *elьxa, *olьxa (rus. ól’xa, polj. jelsza), lit. alksnis ≃ lat. Alnus. Može da ima veze, po Skoku, sa toponimima Jelah, Jelašnica, a može se vezivati i za toponim naselja: Jȏhi, Duga Resa; Jóhovec, Ivanić Grad;
Jóšāni, Korenica; Jòšavica, Petrinja. Crna joha je raširena po čitavoj Evropi. Raste pretežno u nizijama, uz obale potoka, reka i močvara. Uglavnom se nalaze do 1000 m nadmorske visine. Raste na vlažnim i humusnim tlima, pod uticajem podzemnih i poplavnih voda.
Joha se vezuje i za Kelte i keltsku religiju po kojoj su prirodne i natprirodne sile nastanjivale drveće. Drvo po imenu joha za Kelte je povezivalo muške i ženske principe i pomagalo stvaranju ravnoteže. Po irskoj legendi, prvi je muškarac bio stvoren od drveta johe.
Jošanica dakle od johe, drveta koje raste na močvarnim predjelima, pored rijeka i potoka. (po objašnjenju Elijasa Rebronje, prof.)
Jasenovik, naselje u novopazarskoj opštini, sasvim jasne etimologije. Naziv potiče iz praslovenskog *asenъ; ruskog jásen’ i poljskog jasion a odnosi se na listopadno stablo (Fraxinus excelsior) iz porodice maslina (Oleaceae) sivkasto-zelenkaste kore, bijela drveta, s lišćem nalik peru. Onomastikom veliki broj naselja nosi naziv po jasenovim šumama. Jasenovik : jasenova šuma. (po objašnjenju Elijasa Rebronje, prof.)
